Zonguldak’taki hava kirliliği ile ilgili olarak TBMM Başkanlığına sunduğu soru önergesi Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlanan Ünal Demirtaş; “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verdiği yanıtta; “01.01.2015-08.04.2020 tarihleri arasında Zonguldak ilinde 983 tesiste denetim yapılmış olup,227 adeti hava konusunda yapılan denetimlerdir. Zonguldak ilinde söz konusu tarihler arasında 69 adet tesise idari para cezası uygulanmış olup, bu tesislerden hava konusunda 10 adetine idari para cezası uygulanmıştır” diyor. Sayın Bakanın imzası ile gönderilen yanıtta 5 yılda hava kirliliği ile ilgili olarak sadece 19 tesise idari para cezası uygulandığını söylüyor. Ancak hangi tesise ne miktarda para cezası verildiğini sormamıza rağmen cevaplamıyor. Covid-19 sürecinde 30 büyükşehir ile birlikte Zonguldak’ta da sokağa çıkma yasağının uygulanmasının sebebi kentimizdeki kronik akciğer hastalıklarının fazla olmasıdır. KOAH, zatürre, bronşit akciğer kanseri gibi kronik solunumum yolu hastalıklarının önemli bir kısmı hava kirliliğine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Vatandaşlarımızın şikayetlerini yoğun bir şekilde dile getirdiği hava kirliliği maalesef Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından önemsenmiyor. Çok yoğun bir hava kirliliği yaşanan, zehir solunan Zonguldak’ta yılda ortalama 4 tesise para cezası kestik, denetimler yapılıyor yaklaşımı, baştan savan bir anlayışın göstergesidir. CHP’li Demirtaş şunları ifade etti; “2019’DA ZONGULDAK’TA HAVA KALİTE İNDEKSİ TEHLİKE ALARMI VERDİ! Ulusal Hava İzleme Ağı verilerine göre Şubat 2019’da Zonguldaklılar 166’lık değer ile sağlıksız olarak tanımlanan havayı solumak zorunda kalmış, Mart 2019’da bu değer 0-50 aralığının üzerinde belirlenmiştir. Haziran ayında 180’lik hava indeksi ile yine sağlıksız olarak belirlenen aralıkta olan Zonguldak’ta, Ekim 2019’da hava kalite indeksi 346 ile ‘tehlikeli’ alarmı vermiştir. Gereken denetim ve idari yaptırımlar uygulanıyorsa hava kalite indeksinin tehlike alarmı vermesinin sebebini de Sayın Bakanın açıklaması gerekiyor. Kaldı ki son dönemde vatandaşlarımızdan en yoğun şekilde aldığımız şikayet hava kirliliği. Zaten 2019 yılına ait bu veriler bile Zonguldaklıların hava kirliliği açısından ne kadar sağlıksız bir ortamda bulunduğunu göstermeye yetmektedir. Özellikle termik santrallerinin yoğun olarak bulunduğu Çatalağzı Bölgesi’nde baca filtreleri olmaksızın çalışılması hava kirliliği değerlerini tehlikeli sınırına yükseltmiştir. Çevre Mühendisleri Odasının Zonguldak’ta 2018 yılında termik santraller ile ilgili olarak yapılan alan çalışmasında ise bölgedeki hava kirliliği yükünün Türkiye, Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık Örgütü’nün öneri değerlerinin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hazırlanan, “Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri Raporuna göre ise Zonguldak merkezde 2017 yılında hava kirliliğine atfedilen ölüm sayısının 566 olduğu belirtilmektedir. Yıllardır devam eden ve ilgili kurum ve kuruluşların gereken önlemleri almaması nedeniyle hava kirliliği Zonguldak’ta kronik bir sorun haline gelmiştir. HAVA KİRLİLİĞİ ÖLDÜRÜR! Zonguldak merkezdeki hava kirliliği sorunu, Kdz. Ereğli ilçesinde de alarm verecek düzeydedir. Geçtiğimiz günlerde bazı basın yayın organları tarafından tehlikeli olarak tanımlanan 493 indeksine ulaştığı bilgisi yer almıştır. Daha sonra bu bilginin doğru olmadığı ifade edilmişse de kamuoyunda hava ölçümleri konusunda şüphe doğmuştur. Zaten özellikle son günlerde Kdz. Ereğli’de gözle görünür ve insan sağlığını belirgin şekilde etkileyen hava kirliliği vatandaşlarımız tarafından yoğun bir şekilde dile getirilmektedir. Kaldı ki resmi verilere bakıldığında da Kdz. Ereğli’de hava kirliliği sorunun hassas ve insan sağlığı açısından risk teşkil edecek boyuttadır. Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verilerine göre; Kdz Ereğli’de; 10 Mart’ta 141 olan hava kalitesi değeri,11 Mart’ta 137,12 Mart’ta 154, 13 Mart 147, 14 Mart 142 olarak tespit edilmiştir. İnsan sağlığı açısından risk teşkil edecek düzeyde olan bu değerler karşısında acilen önlem alınması gerekmektedir. Zira hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz ve öldürücü düzeye varabilecek etkileri pek çok bilimsel çalışma ile ispatlanmıştır. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun Mayıs 2019 tarihinde yayınlanan “Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri” Raporuna göre; “ kirli havanın çocuklarda düşük doğum ağırlığı, otizm, diyabet (Tip 1), ani bebek ölümü sendromu, astım, KOAH, bronşiolit ve bronşit gibi solunum hastalıkları, zatürre, bebek ölümü ve zeka geriliği gibi sağlık sorunları ile ilişkili olduğu kanıtlanmıştır.” Hava kirliliğinin olduğu bölgelerde, yaşam sürelerinde azalmaların olduğu, kronik bazı rahatsızlıkların seyrinde de olumsuz etkilerinin olduğu, doğrudan insanlar üzerinde yarattığı etkilerin dışında bitki örtüsünde oluşturduğu olumsuz etkiler ile de insan hayatını etkilediği bilim insanları tarafından ifade edilmektedir. RADİKAL ÖNLEMLER ALINMALI! Bugün geldiğimiz noktada Zonguldak pek çok konuda olduğu gibi hava kirliliği konusunda da gerekli önlem ve tedbirlerin alınmadığı ve vatandaşlarımızın kaderi ile başbaşa bırakıldığı bir kent durumundadır. Oysa yapılması gereken Zonguldak ve Kdz. Ereğli’deki hava kirliliğinin nedenleri ile bu nedenlerinin ortadan kaldırılması için alınacak önlemlerin tespit edilmesidir. Sağlık Bakanlığı ile koordineli bir şekilde oluşturulacak eylem planı ile Zonguldak’taki hava kirliliğinin çözülmesi için radikal önlemlerin alınması gereklidir.