Zonguldak Basın Tarihi ve İlkleri...

ZONGULDAK'IN İLK GAZETESİ…

Bilindiği gibi, Zonguldak kömür havzasının, dolayısıyla Zonguldak kentinin tarihi, kömür damarlarından birine vurulan bir kazma darbesi ile başlar. Zonguldak'ta gazeteciliğin ve matbaacılığın tarihi ise Tâhir Karauğuz ile başlamıştır. Karauğuz, Zonguldak’ta gazeteciliğe ilk adımı atarak bu kentin ilk gazetesi "Zonguldak"ı yayımlayan ve "Karaelmas" adını ilk kullanan kişidir. Zonguldak'ın, yıllardan beri yurdumuzun sanayi merkezlerinden biri olmasının yanısıra diğer bir özelliği de, özellikle 1930'lu, 40'lı ve 50'li yıllarda çok canlı bir sosyal ve kültürel ortama sahip olmasıdır. Zonguldak’ta bu ortamın temellerini atan ve gelişmesinde büyük katkıları olan kişilerin başında Tâhir Karauğuz gelir. Şimdi büyük bir kısmı hayatta olmasa da, o günleri yaşayanlar, Karauğuz'un, nerdeyse tüm ömrünü, Zonguldak'ın kültürel ve sosyal yaşamına adadığını bilirler.

23 MART 1923: ZONGULDAK'IN İLK GAZETESİ YAYIMLANIYOR…

Ankara Hükümeti tarafından, Zonguldak'a, İstihbarat Subayı ve Müdürü olarak atanan Karauğuz'un aklından, asıl tutkusu olan gazetecilik hiç bir zaman çıkmamıştı. O günlerde hızlı bir gelişim gösteren Zonguldak'ta henüz bir gazete bile yoktu. Zonguldak'ta bir "ilk"e imza atma, yepyeni bir gazete çıkarma hevesi ve heyecanı tüm benliğini kaplamıştı. İstihbarat işlerini de yürütmekte oluşu, habercilik açısından ona bir avantaj sağlayacaktı. Büyük çabalarla ve dayısı Maksut Çivi’nin katkılarıyla, Zonguldak'ın ilk matbaasını, “Zonguldak Karaelmas Yazım ve Basımevi” adıyla, dayısının “69 no.lu Boyacıoğlu maden ocağında” kurdu. Cumhuriyet'in ilânından yedi ay önce, 23 Mart 1923 tarihinde, “Zonguldak”gazetesinin ilk sayısı bu basımevinde basıldı.

Zonguldak'ın ilk gazetesi olarak Türk Basın Tarihi'nde yerini alan bu gazetenin yaşamı 1923-1953 yılları arasında tam 30 yıl sürmüştür. Yayımlandığı sürece Zonguldak kömür havzasının bir organı olma özelliğini sürdüren gazetede, daha ilk sayısından itibaren, Zonguldak Kaymakamı Ahmet Cevdet Bey'in, kömür havzamızın gelişimi ile ilgili yazıları sürekli olarak yayımlanmaya başladı. Bu yazılara, kömür havzamızın ilk tarih kitabı da denilebilir. Diğer taraftan, gazetenin şiir ve sanat sayfalarında, Zonguldak halkına kültürel bir ortam sunulmaya çalışılıyordu. Orhan Şaik (Gökyay) ve Behçet Kemal (Çağlar)'ın ilk şiirleri Zonguldak gazetesinde yayımlandı. Zonguldak gazetesi, uzun yıllar, Zonguldak'ın ilk ve tek gazetesi olma özelliğini sürdürdü. Sonraki yıllarda, Zonguldak basını ve matbaacılığını oluşturan bir çok değer, Zonguldak gazetesi bünyesinden yetişmiştir.

ZONGULDAK’TA İLKLER…

Karauğuz, Zonguldak’da bir çok “ilk”e imza atan ve bir çok “ilk”in önderliğini yapan kişiydi. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

İlk öztürkçe dua: “Alemdar” olayı şehitleri için, 28 Ocak 1921 (Karauğuz'un hazırladığı dua metnini Müftü İbrahim Hakkı Akça okumuştu). “Karaelmas” adının ilk kullanılışı: Aralık 1922 (“Karaelmas” dergisinin ruhsatında). İlk gazete: “Zonguldak”, 23 Mart 1923. İlk matbaa: “Zonguldak Karaelmas Basımevi”, 13 Aralık 1923. “Uzun Mehmet Günü”nün İlk Kutlanışı: 8 Kasım 1932. İlk kitap: “Öz Türk Adları Kılavuzu”, 1935. “Zonguldak”ın Kurtuluş Günü”nün İlk Kutlanışı: 21 Haziran 1936. İlk “Zonguldak Kılavuzu-Telefon Rehberi” Kitabı: 1936-1937. İlk Resim Sergisi, 1937. İlk Anma Töreni: Abdülhak Hâmid için, 5 Şubat 1937. İlk dergi: “Karaelmas”, 13 Nisan 1938. İlk “Şiir Günü”: 29 Mayıs 1949. Safranbolu ve Karabük'ün ilk gazetesi: "Safranbolu-Karabük", 7 Temmuz 1951. Amasra'nın Cumhuriyet tarihindeki ilk gazetesi: "Amasra": 27 Temmuz 1952. Amasra'da ilk müze, 1955. Çatalağzı-Işıkveren'in ilk gazetesi: "Işıkveren", 13 Mart 1956. Amasra'nın Fethi'nin ilk kutlanışı: 30 Temmuz 1961.

Alıntı: Yüksel Yıldırım Zonguldak Nostalji

Zonguldak Basın Tarihi ve İlkleri...

DEPREM OLDU!

Off-road aracı devrildi, “Zevk alıyoruz” dedi

Atın doğum anı görüntülendi

Lösemili çocuklar vosvoslarla şehri turladı

Belediye Başkanı saat 05.45’te halkı meydana çağırdı

Bağımsızlık için pedal çevirdiler

Zonguldak'ta TTK inşaat işleri yaptıracak

Deniz Yavuzyılmaz TFF’ye seslendi “TFF puan durumunu tescil etmemeli”

Karadeniz'de şüpheli cisim alarmı

O yol trafiğe kapatıldı!