1800’lerin son yıllarında faaliyete geçmesiyle birlikte Zonguldak kentinin ortaya çıkmasını sağlayan Liman, bakımsızlık nedeniyle çökme tehlikesiyle karşı karşıya Ereğli Taşkömürü Havzası’nda üretilen kömürün başta İstanbul olmak üzere dış pazarlara nakli için liman yapımına karar veren Osmanlı Devleti, bu iş için Saray Mimarı Yanko Efendi’yi görevlendirdi. Uzun zaman yer seçimi için etütler yapan Mimar Yanko, limanı Zonguldak’a yapmaya karar verdi. 1896 yılında, Fransız sermayeli Ereğli şirketinin yapımını üstlendiği liman, 1900’lü yılların başında faaliyete başlamasıyla birlikte etrafındaki kenti de geliştirdi. 1905 tarihli Kastamonu Vilâyet Salnamesi’ne göre 250 hane, bir hükümet konağı, bir postane, bir cami, iki kilise, bir hastane, üç han, 120 dükkân, beş otel ve dört fabrikadan ibaret olan Zonguldak, limanın yapımıyla birlikte hızla büyüyerek önce mutasarrıflık, son olarak da cumhuriyetin ilk vilayeti oldu. DALGALARA 120 YIL GÖĞÜS GERDİ... Mimar Yanko’nun o zamanın teknolojisine göre taş yapı olarak projelendirdiği ve arkasındaki tahkimatı da taş bloklarla inşa ettiği liman, yüzlerce badire atlattıktan sonra, 1931 yılındaki hasarlı fırtına sonrası 1932 yılında tamir edilmişti. 1953’te, yeni liman inşaatıyla birlikte yepyeni bir görünüm kazandı. O zamanki adı Ereğli Kömürleri İşletmesi olan kömür işletmesinin, Hollanda Kraliyet Liman Şirketi’ne verdiği ihale sonrasında, rıhtımın arkasındaki taş tahkimat beton bloklarla yenilendi. Limana yeni mendirekler eklendi, aynı anda 7 gemiye doldurma ve boşaltma yapabilecek seri yükleme tesisiyle birlikte feribotlar için rıhtım yapıldı. Limanın taş duvar olarak imal eden tarihi rıhtımı, bundan sonra kapsamlı hiçbir bakım görmedi. Özellikle yıldız - Karayel fırtınalarıyla coşan Karadeniz’in azgın dalgalarına 120 yıl göğüs gererek gemileri koruyan rıhtım, zaman içinde bakımsızlık nedeniyle çökme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Son yıllarda meydana gelen fırtınalar rıhtımı yıprattı ve gereken bakımlar yapılmadı. Zonguldak için tehlike arz etmeye devam ediyor. Zonguldak Nostalji y.yıldırım