Türkiye’nin tek taş kömürü havzasına sahip olan Zonguldak, jeolojik olarak birçok önemli oluşuma ve değere sahip. Zonguldak’ta jeolojik, doğal, kültürel ve endüstriyel miras değerlerinin korunarak geliştirilmesi ve uluslararası tescille tanınırlığının artırılması için Zonguldak Kömür Jeoparkı projesi oluşturuldu. 2018 yılında başlatılan jeopark çalışmaları 2021 yılında Valilik koordinasyonunda Zonguldak Turizm Altyapı Hizmet Birliği bünyesinde kurulan jeopark müdürlüğü, yönetimi, organizasyon yapısı ve sekretaryasıyla kurumsallaştırıldı. Zonguldak Kömür Jeoparkı Müdürlüğü’nün kurulmasıyla ofis çalışmaları, yönetim kurulu toplantıları, paydaş bilgilendirmeleri, çalışma grupları ve danışma kurullarının koordinasyonu gibi örgütsel faaliyetler yürütüldü. Bir yandan etkinlik, eğitim, atölye ve farkındalık geliştirme çalışmaları yürütülürken beraberinde UNESCO Küresel Jeoparkı olma kriterleri doğrultusunda saha çalışmaları yürütüldü. Jeoloji, doğa, kültür ve endüstri mirası odağında jeositler belirlendi. Ardından yoğun bir çalışma ile küresel jeopark olma yolunda başvuru dosyası hazırlıkları tamamlandı. Dosya öncelikle UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’na gönderildi; burada yapılan ön inceleme ile belirtilen takvim içerisinde UNESCO Genel Sekreterliği’ne iletildi. Jeolojik ve doğal miras açısından çok önemli zenginliklere sahip olan, bilimsel camianın da bu yönüyle yıllardır dikkatini çeken Zonguldak, jeopark projesiyle bu değerleri hayatın içerisine kattığında sürdürülebilir kalkınma hareketini yakalayabilecek önemli bir potansiyele sahip. İlin sahip olduğu değerlerin ulusal ve uluslararası bir marka değeri taşıdığının diploması niteliğindeki UNESCO üyeliği, Zonguldak iline ayrıca ekonomik, sosyal ve kültürel olarak da çok önemli kazanımlar sunacak. Bu tescil; Zonguldak’ta turizmin gelişmesine, ilin önemli bir jeoturizm destinasyonu olmasına; özellikle taş kömürünün bir maden olmasının yanında turistik bir deneyime ve sürdürülebilir kalkınma hareketine dönüşmesine de imkân sağlayacak. Zonguldak Kömür Jeoparkı, UNESCO Küresel Jeoparkı olarak tescil edilmesi durumunda 46 ülkeden 177 jeoparkın bulunduğu ağa katılarak Karadeniz kıyısındaki ilk ve tek, Türkiye’nin UNESCO’ya üye ikinci jeoparkı olacak.