Son dönemde özellikle EYT yasasının çıkmasının ardından çok sayıda sigortalı emeklilik hakkına kavuştu ve ilk maaşlarını aldı. Yine milyonlarca çalışan da emeklilik için gün sayıyor. Bunların içinde EYT kapsamında olanlar da var, olmayanlar da. EYT kapsamındakiler günlerini ve yıl şartlarını tamamlayıp yaşa bakılmadan emekli olacaklar. Emeklilerin aylıklarının zam aldığı şu günlerde herkesin konuştuğu konuların başında maaşların miktarı geliyor. Emekli olunca yüksek maaş almak mümkün. Ancak bunu emeklilik zamanı değil çalışırken sağlamak gerekiyor.
EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIYOR?
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in haberine göre, emekli maaşları hesaplanırken çalışma hayatı boyunca SGK'ya bildirilen kazançların tümü ele alınıyor. Bu yüzden prime esas kazanç yani SGK'ya bildirilen brüt maaş önemli.
Bu kapsamda çalışma hayatında asgari ücretten prim yatıranların ileride emekli aylıkları çok düşük oluyor. Emekli maaşı hesaplanırken üç ayrı dönem dikkate alınıyor. 9 Eylül 1999 öncesi çalışılan dönem, 9 Eylül 1999-1 Ekim 2008 arası çalışılan dönem ve 1 Ekim 2008 sonrası dönem.
AYLIK BAĞLAMA ORANI DEVREYE GİRİYOR
Emekli maaşı ortalama aylık kazancın Aylık Bağlama Oranı'yla (ABO) çarpılması sonucu bulunuyor. 1999’a kadar olan sürede aylık bağlama oranı, 25 yıl sigortalılık süresi (9.000 gün) için yüzde 76 olarak uygulanıyor. 3.600 gün için ise yüzde 70 olarak alınıyor. 1999-2008 arası dönemde sistem değiştiriliyor ve 25 yıl için oran yüzde 65'e çekiliyor.Ekim 2008 sonrası ise, sosyal güvenlik kurumlarının bir çatı altına toplanması ile 25 yıl için aylık bağlama oranı yüzde 50'ye kadar iniyor.
EMEKLİ AYLIKLARINI ARTIRMAK İÇİN 8 ALTIN KURALA DİKKAT!
1- Emekli maaşı hesaplanırken kullanılan en önemli parametre prime esas kazanç. Diğer bir ifadeyle bordroda yazan brüt maaş. Bu ne kadar yüksek ise avantaj da o kadar çok oluyor. Bu sebeple maaş yüksek olmasına rağmen asgari ücret üzerinden gösterilmesi emekli aylığını ve ileride alınacak kıdem tazminatını olumsuz etkiliyor. Brüt maaş salt aylıktan oluşmuyor. Düzenli olarak ödenen yemek parasından, ikramiyeye kadar her ödemenin bordroda brüt maaşa eklenmesi gerekiyor. Bunun yapıldığını kontrol edin. Gerçek maaşınız gösterilmiyorsa ALO 170'e bildirin.
2- Emekli maaşınızın her yıl artması için brüt maaşınızın asgari ücretin üzerinde olması çok önemli. Bunu gerçekleştirirseniz senede 60-70 liralık artışlar sağlanabilir.
3- Primlerinizi kendiniz ödüyorsanız, yani BAĞ-KUR'lu iseniz ya da isteğe bağlı sigorta yaptıysanız elinizden geldiğince tavandan ödemeye gayret edin. Eskiden tavan ödeme, brüt asgari ücretin 6.5 katı idi. 1 Ocak 2017'den itibaren 7.5 katına çıkartıldı.
4- Eğer imkânınız varsa iki yerde sigortalı olun. Hem Bağ-Kurlu hem SSK'lı (4A) da olabilirsiniz. Ayrıca iki ayrı iş yerinde SSK'lı da çalışabilirsiniz. Aynı anda iki yerden sigortalı olduğunuzda prime esas kazançlarınız toplanacak ve yüksek olacaktır.
5- Emekli maaşınızı artırmak için hangi şartlarda çalıştığınız önemli. Aynı işyerinde, aynı süre çalışan ama kazancı farklı iki kişinin emekli maaşı da farklı oluyor. Prim gün sayılarının her ay için 30 gün olmasına dikkat edin. Bazı işverenler daha az gün gösterebiliyor. Hizmet dökümünüzü e-Devlet’ten sürekli kontrol edin. Hile varsa ALO 170'e bildirin.
6- Emeklilik planını son yıllara bırakmayın. Ne kadar erken davranırsanız o kadar kazançlı çıkarsanız. Zamanınız daraldıysa son 3.5 yılı iyi değerlendirin. Bu sürede yüksek prim yatırın.
7- Son 3.5 yılda SSK'lı olmak BAĞ-KUR'lu olmaktan daha avantajlı. Bu şekilde SSK şartlarıyla emekli olur, maaşınızın yüksek olmasını sağlayabilirsiniz.
8- Emeklilik başvuru sırasında eş, çocuk gibi bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayısını tam bildirin. Bu kişiler de emekli maaşınızı olumlu etkiliyor.
