Zonguldak Nostalji resterasyonu ve turizme kazandırılması gündeme gelen eski sığınak ve tünellerin haritasını paylaştı.

İŞTE O YAZI...

Zonguldak'ta kömürün bulunmasıyla başlayan süreçte yabancı sermayenin etkilerini görmüş bulunmaktayız. İlk kömür rıhtımı inşası için gelen Fransızlar (1890), Fransız-Ereğli şirketini kurup kömür üretimini ele geçirmişlerdir. Yayla'dan Fenere kadar olan mahalle 1896'dan sonra Fransızlarca kurulur.

Eski Zonguldak'ta bu bölgenin adı Fransız mahallesidir.

Fransız mahallesi tabir edilen bölge şimdiki Yayla mahallesidir. O yıllarda bu bölgeye girmek yasaktır, bölgeyi çoğunluğu Arap kökenli olan zenci Fransızlar korur. O yıllarda şimdiki yayla mahallesi müdürlük durağı olan bölgede Fransız hastanesi bulunur, hastane çevresinde hiçbir yapılaşma yoktur o dönemde hastanede hemşireler değil, rahibe hemşireler görev yaparlardı. Zonguldak limanı eski kömür yükleme ve rıhtımı inşası sırasında bölgeye en yakın yer bu bölge olması, Fransızların bu bölgeye yerleşmesinde etken olmuştur.

Liman arkasını Fener mahallesine bağlayan tünel ile şimdiki Yayla konağı arkasından, çarşı karakolunun yanında bulunan sığınağın aynı dönemde yapıldığı eski fotoğraflardan ve haritalardan alınan bilgilere göre tahmin edilmektedir. Endüstri meslek lisesi önünde bu tünellere bağlantılı olduğu tahmin edilen bir kapıda yakın bir zamana kadar bulunmaktaydı. Net bir bilginin olmamasının sebebi, birinci dünya savaşı sırasında Zonguldak'ta yaşayan Fransızların kendi güvenlikleri için kaçış ve sığınak projesini gizli yürüttükleri fikrini akla getirmektedir. Elimizdeki fotoğraflara dayanarak, Liman arkasına ait 1910'lu yıllara ait bir fotoğrafta desandere ve tünellerin henüz olmadığını düşünürsek 1921 yılından sonra Zonguldak'ı terk etmeye başlayan Fransızların yaptığı haritalarda bu tünellerin gösterilmesi, yapıldıkları tarihin, tahmini 1915 ile 1920 yıllarda olduğunu göstermektedir.

Fener mahallesinden, liman arkasına çıkan ve bugün turizme açılacak olan tünelin inşaat sebebinin ise 1915'den 1956 yılına kadar ocaklardan çıkartılan atıkların liman arkasından ve fenerdeki bu burundan denize dökülmesi sebebiyle açılmış servis tüneli olduğu sanılmaktadır.

Fenerdeki kır kahvesi diye adlandırılan yerin yaninda bulunan vinç binasi (10-15 sene öncesine kadar duruyordu) yardımıyla yukarı çekilen vagonlardaki atıklar, oradan denize çaka ediliyordu...

Editör: TE Bilisim