Gamze Gayret, Elmas Televizyonu Genel Müdürü Akın Kavi hakkında yapmış olduğu haberde basın meslek ilkelerinin 4. Maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle kınama yaptırımı uygulamasına karar verilirken kurul Gamze Gayret için almış olduğu kararda “Gazeteciliğin her şeyden önce kamusal görev olduğunu vurgulayan üyeler, şikâyet edilen haberde kamusal yarar ve ilginin gözetilmeyip, yerel medya mensupları arasındaki gruplaşma ve kişisel konuların gündeme getirildiğine dikkati çekmişlerdir. Üyeler, şikâyet edilen gazetecinin sahip olduğu kamuoyunu etkileme ve yönlendirme gücünü kişisel konusu için kullanarak, haberde şikâyetçi hakkında kamuoyunda olumsuz algı oluşturmak, mesleki saygınlığına ve kişilik haklarına zarar vermeyi hedef aldığı ifade etmişlerdir. Haberin kurgu ve üslubunun da sorunlu olduğu; şikâyetçiye yönelik hakaret içeren ifadelere yer verilmesinin açık etik ihlali olduğu üyeler tarafından dile getirilmiştir.” İfadelerine yer verdi.
İŞTE O KARAR!
BASIN KONSEYİ, ZONGULDAK OBJEKTİF GAZETESİ HAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE ‘KINAMA’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2023 – 07
KARAR TARİHİ : 01.03.2023
ŞİKÂYET EDEN : Akın KAVİ (Elmas Radyo ve TV A.Ş. Genel Müdürü)
ŞİKÂYET EDİLEN : Gamze GAYRET (Zonguldak Objektif gazetesi sahibi)
ŞİKAYET KONUSU :
ZONGULDAK OBJEKTİF gazetesinde 13.01.2023 tarihinde yayınlanan “Gazetecilere ‘satılık’ dedi, kendi ‘satılık’ çıktı” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Zonguldak’ta yayın yapan Elmas Radyo ve Televizyon Genel Müdürü Akın Kavi, 03.02.2023 tarihinde Basın Konseyi’ne yaptığı başvuruda, şikâyete konu haberde kendisine ve yöneticisi olduğu yayın kuruluşuna iftira atıldığını ve hakaret edildiğini savunmuştur. Yöneticisi olduğu Elmas TV ve elmas67.com internet haber sitesinde, milletvekili olmak isteyen bir iş insanının gazetecilere barbekü partisi vermesiyle ilgili eleştirel haber yayınladığı için hedef alındıklarını ileri süren şikâyetçi, başvurusunda özetle şu ifadelere yer vermiştir:
“Şikâyet edilen haberde, AK Parti İl Başkan Yardımcısı iş insanını ziyaret eden gazetecilere Elmas TV yayınlarında ‘Satılmış’ denildiği iddia edilmektedir. Haber ve yorumlarımızda hiçbir basın emekçisine ‘Satılmış’ ifadesi kullanılmamıştır.
Fotoğrafım ve yayın kuruluşumuzun logosu kullanılarak, hiçbir dayanağı olmayan mesnetsiz bir şekilde, şahsımın iş insanına şantaj yaptığım algısı yaratılmaktadır.”
Başvuruda, şikâyet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4 ve 13’üncü maddelerini ihlalden yaptırım uygulanması talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, 06.02.2023 tarihinde şikâyet edilen Zonguldak Objektif gazetesi Sahibi ve Sorumlu Müdürü Gamze Gayret’e, PTT aracılığı ile gönderilmiştir. Gazetenin künyesindeki adrese gönderilen bildirim, muhatabın ‘tanınmadığı’ damgası vurularak iade edilmiştir. Telefon numarası temin edilerek kendisiyle irtibat kurulmuş, e-mail adresi alınarak bildirim ve başvuru belgeleri ulaştırılmıştır.
Konuya ilişkin sözlü bilgi veren ve yazılı yanıt göndereceğini söyleyen Gamze Gayret, süresinde yanıt vermemiş, taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen haber, yerel Zonguldak Objektif gazetesinde 13.01.2023 tarihinde şikâyetçinin fotoğrafı ve yöneticisi olduğu yayın kuruluşunun logosu kullanılarak, ‘Gazetecilere ‘satılık’ dedi, kendi ‘satılık’ çıktı” başlığı ile yayınlanmıştır.
Haberde, Karaelmas Gazeteciler Derneği’nin (KGD) talebiyle bir grup gazetecinin AKP İl Başkan Yardımcısı olan iş insanı Necdet Tıskaoğlu’nun mekanında bir araya geldiği, Elmas TV’nin (şikayetçinin yönettiği) bu birlikteliği “satılmış gazeteciler” diyerek, haberlere ve canlı yayınlara taşıdığı yazılmıştır. Haberde şikâyetçiye yönelik şu ifadeler kullanılmıştır:
“Satılık gazeteciler diye haber yapan, hatta üç kuruşluk mangal partisine tav oldular diye haber yapan Elmas TV’ye soruyoruz. Sayın Tıskaoğlu’ndan 1 milyon lira talep edip borç istediğin ortaya çıktı. Akın Kavi’ye soruyoruz satılık kimmiş? Yoksa Necdet Tıskaoğlu’na ver 1 milyon lira borcu arsayı sana ipotek edeyim derken satılık olduğunu hissetmedin mi sen? İstediğin parayı Tıskaoğlu’ndan alamayınca, Tıskaoğlu için yaptığın aslı astarı olmayan haberler tamamen gerçek miydi yoksa maddiyata mı dayalıydı sadece? Bu yalanlara ortak ettiğin gazetecilerin vicdanı rahat mı peki canlı yayın yapanların Akın Kavi.”
Şikâyet edilen haber, şikâyetçinin yönettiği yayın kuruluşlarının haberlerinde ve köşe yazılarında, iş insanının davetine katılan gazetecilere ‘satılık’ denildiği savı üzerine kurgulanmıştır. Şikâyet edilen Gamze Gayret ile yapılan telefon görüşmede, bununla ilgili haber ve köşe yazılarını göndermesi, en azından linklerini vermesi talep edilmiş, ancak herhangi bir haber ve yazı kupürü ya da linki gönderilmemiştir.
Genel Sekreterlik tarafından yapılan araştırmada, söz konusu davetle ilgili elmas67.com internet sitesinde 19.12.2022 tarihinde “Barbekü bahane, milletvekilliği şahane” başlıklı haber ve 02.01.2023 tarihinde “Madem doğruları konuşacağız, konuşalım” başlıklı köşe yazısının yayınlandığı tespit edilmiştir. Haberde, iş insanının verdiği davette milletvekili aday adayı olduğunu açıkladığı, işletmecisi olduğu tesiste Karaelmas Gazeteciler Derneği üyelerine yüzde 50 indirim uygulamak üzere protokol imzalamasının ‘Seçim yatırımına gazetecilerden başladı’ yorumlarına yol açtığı ileri sürülmüştür. Elmas TV haber müdürü Ergin Özkul imzalı köşe yazısında ise davete katılan gazetecilere “Satılık kalemler”’ dediklerinin iddia edildiği ancak bunun gerçek olmadığı; yayınladıkları haberde “Tıskaoğlu seçim yatırımına gazetecilerden başladı” ifadesinden böyle bir çıkarım yapılamayacağı savunulmuştur.
Şikâyet edilen haber, öncelikle kurgu ve üslup yönünden sorunludur; gazeteciler arasında polemik ya da kalem kavgası olarak kabul edilmez. Yayınlanan haberde fotoğrafı ve yönettiği yayın kuruluşunun logosu kullanılan şikâyetçi Akın Kavi, iş insanının davetine katılan meslektaşları için ‘satılık gazeteciler’ ve ‘üç kuruşluk mangal partisine tav oldular’ ifadelerini kullandırmakla suçlanmış, ancak bu ifadelerin hangi haber, köşe yazısı ve yayında kullanıldığına ilişkin kanıt sunulmamıştır. “Gazetecilere ‘satılık’ dedi, kendi ‘satılık’ çıktı” başlığı atılan haberde, şikâyetçinin maddi çıkar karşılığında haber yayınladığı algısı oluşturularak mesleki kariyeri ve saygınlığına zarar verilmesi hedeflenmiştir. Haberde ‘Satılık’ sözcüğü, karşılığının hakaret mi - kaba ifade mi olduğunun ötesinde, kamusal görev yapan gazeteciye karşı kullanılarak haber verme amacının dışına çıkılmış, eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırları aşılarak etik ihlalinde bulunulmuştur.
Açıklanan bu nedenlerle şikâyet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesini ihlalden ‘KINAMA’ kararı verilmesini öneririz.
YÜKSEK KURULUN DEĞERLENDİRMESİ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu’nun 01.03.2023 tarihinde yaptığı toplantında şikâyet başvurusu görüşülmüştür. Genel Sekreterlik raporunun sunumunun ardından, Yüksek Kurul dosyanın müzakeresine geçmiştir.
Söz alan üyeler, rapordaki tespitleri isabetli bulduklarını dile getirmiş; şikâyet edilen haberde eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırlarının aşıldığı ve etik ihlali yapıldığı görüşünde ittifak etmiştir.
Gazeteciliğin her şeyden önce kamusal görev olduğunu vurgulayan üyeler, şikâyet edilen haberde kamusal yarar ve ilginin gözetilmeyip, yerel medya mensupları arasındaki gruplaşma ve kişisel konuların gündeme getirildiğine dikkati çekmişlerdir. Üyeler, şikâyet edilen gazetecinin sahip olduğu kamuoyunu etkileme ve yönlendirme gücünü kişisel konusu için kullanarak, haberde şikâyetçi hakkında kamuoyunda olumsuz algı oluşturmak, mesleki saygınlığına ve kişilik haklarına zarar vermeyi hedef aldığı ifade etmişlerdir. Haberin kurgu ve üslubunun da sorunlu olduğu; şikâyetçiye yönelik hakaret içeren ifadelere yer verilmesinin açık etik ihlali olduğu üyeler tarafından dile getirilmiştir.
SONUÇ :
Müzakerenin tamamlanmasının ardından yapılan oylamada Yüksek Kurul, şikâyet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiğini OY BİRİLĞİ ile saptamış, şikâyet edilen hakkında yine OY BİRLİĞİ ile “KINAMA” kararı almıştır.
Sonuç olarak, şikâyet edilen Zonguldak Objektif Gazetesi Sahibi ve Sorumlu Müdürü Gamze Gayret hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesini ihlalden OY BİRLİĞİ ile “KINAMA” yaptırımı uygulanmasına karar verilmiştir
