TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Genel Başkanı Baran Bozoğlu, Zonguldak Çatalağzı'nda termik santrallerden kaynaklı büyük bir çevre felaketi yaşandığını, buna rağmen bölgedeki 7 termik santral ünitesinin sayısının 9'a çıkarılacağını belirtti. Bozoğlu, deniz doldurularak yapılacak olan Detes Termik Santrali ve Çates ilave ünitesi ile birlikte Çatalağzı'nda 806 futbol sahası büyüklüğünde kül depolama sahası planlandığını bildirdi. Bozoğlu, "Çatalağzı'nda sadece hava değil, toprak, dereler ve deniz de kirlendi.Yeni santraller çevresel krizi daha da derinleştirecek" dedi.
Bozoğlu, termik santrallerin yarattığı kirlilikle boğuşan Çatalağzı'nı ziyaret etti. Bölgede teknik incelemede bulunan Bozoğlu, çevresel kirliliğe dikkati çekti.
Devasa kül ve atık
Bozoğlu, Çatalağzı'nda hali hazırda 7 termik santral ünitesi bulunmasına karşın yeni ünitelerin yapımının planlandığını kaydetti. Bozoğlu, şöyle konuştu:
"Türkiye'de ciddi bir hava kirliliği problemi var. Ancak Çatalağzı artık yaşanamaz hale gelme noktasında. Kirlilik bölgede bütün ekolojik kapasitesini doldurmuş durumda. Buna rağmen yeni termik santral projeleri ile hala bu yaşam alanı yok edilmeye çalışılıyor. Yeni santral demek devasa kül ve atık problemi demek.
Denize beton yapı
Planlanan 2 tesis var. Çates'e ilave ünite yapılarak kapasitesi arttırılacak. Bir de deniz doldurularak 160 megawattlık Detes termik santrali yapılacak. Yani sorun sadece hava kirliliği ya da denize verilecek sıcak suyun deniz ekosistemini yok etmesi değil; aynı zamanda yeni bir beton yapının denize yapılması hedefleniyor. Bu tesisten ciddi kül miktarı çıkacak. Zaten beldenin birçok noktasında tehlikeli atık ve termik santralden kaynaklı küller, yaşam alanlarına dökülüyor. Kül depolama sahaları bu bölgede çok yoğun bir kirletici etkiye sahip. Bunların bir an önce rehabilite edilmesi gerekirken yeni bir saha açılması büyük bir sıkıntı yaratacak."
İklim değişikliği
Bozoğlu, ayrıca yeni planlanan ünitelerle birlikte Çatalağzı'nda 806 futbol sahası büyüklüğünde kül depolama sahası planlandığını açıkladı. Bozoğlu, "Bunlar çok uçucudur. Dolayısıyla rüzgar ve yağmurla çevreye yayılma ihtimali var ve kuşkusuz kirlilik yaratacak" dedi. Bozoğlu, "Çatalağzı'nda sadece hava değil, toprak, dereler ve deniz de kirlendi. Yeni santraller çevresel krizi daha da derinleştirecek. Termik santraller, iklim değişikliği konusunda da büyük etkiye sahip. Türkiye'nin artık bu geri teknolojiden vazgeçmesi; yenilenebilir, temiz enerji sistemlerine geçmesi gerek" diye konuştu.
Sınır değer 122 gün aşılmış
Bozoğlu, şöyle devam etti:
"Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Çatalağzı'ndaki istasyonundan alınan verileri incelediğimizde kansere neden olan partikül madde 10 (PM 10) değerinin, 1 Ocak 2017'den bu yana tam 122 gün Dünya Sağlık Örgütü sınır değerini aştığını görüyoruz. PM 10, akciğer ve solunum yolu hastalıklarına neden oluyor.Sınır değerin 35 gün aşılması durumunda insan sağlığının riske girdiği,Dünya Sağlık Örgütü ve ülkemiz mevzuatının kabul ettiği bir durum. Yılbaşından bu yana ise 76 gün bölgede hiç ölçüm yapılmamış."
"Valilik yetkisini neden kullanmıyor?"
Bozoğlu, şunları kaydetti:
"Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın tepkileri dikkate alarak burada ek ölçüm istasyonu kurması güzel bir gelişme. Ancak kurulan mobil istasyonun verileri şuanda Bakanlığın internet sitesi üzerinden kamuoyu ile paylaşılmıyor. Bu verilerin de şeffaf bir şekilde paylaşılması gerek. Öte yandan söz konusu tesislerin neredeyse tamamında Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporları hazırlandı. Bu raporlarda verilen taahhütlerin uygulanmadığı görülüyor. Zonguldak Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün ÇED raporunda verilen taahhütler üzerinden denetim yaparak gerekli yaptırımları uygulaması gerek. Valilik elindeki yetkiyi neden kullanmıyor, bu soru işaretleri yaratıyor. ÇED sürecini hem yatırımcı hem de Bakanlık daha fazla ciddiye almalı."
2 bin 876 erken ölüm
Zonguldak'ta ihtiyaç nedeniyle bir onkoloji hastanesi kurulduğunu belirten Bozoğlu, "Verilere göre Türkiye'de 2 bin 876 erken ölüm termik santrallerden kaynaklı. 3 bin 821 kronik bronşit vakası da bu durumla ilişkili" dedi.
 |
 |
