Sosyal medyadan açıklama yapan Uysal,'Erdemir'in özel endüstri bölgesi olması kdz.Ereğli için tehdit mi?' diye sordu.
Gazeteci Mustafa Uysal’ın açıklamaları şu şekilde;
ERDEMİR’İN ÖZEL ENDÜSTRİ BÖLGESİ OLMASI ŞEHİR İÇİN TEHDİT Mİ?
OYAK’ın Erdemir’i Özel Endüstri Bölgesi ilan etme çalışmaları ile ilgili kamu hukukunu ve Kdz.Ereğli halkının çıkarlarını korumak adına yaptığım eleştiri ve itirazlar devam ederken, Kdz.Ereğli kamuouyunu bilgilendirmeye de devam edeceğim. Bu konuda günübirlik kişisel kazanımlar peşinde koşan bazı insanları ve dostları üzdüğümün farkında olmakla birlikte, onları daha fazla üzmeye Kdz.Ereğli ve kamu menfaatleri adına elbette devam edeceğim.
Erdemir’i Özel Endüstri Bölgesi yapmak isteyen OYAK Yönetimi 2021 yılında İsdemir’i Özel Endüstri Bölgesi yapmayı başardı. İsdemir’de Özel Endüstri Bölgesi alanını, fabrika sahası dışına da taşıyan OYAK Yönetiminin bu tavrı, Erdemir’in Özel Endüstri Bölgesi yapma uğraşında iyi niyetli olduğunu düşünmemekle ne kadar haklı olduğumu daha iyi görebiliyorum.
Erdemir kuruluşundaki özel kanun sayesinde Erdemir’in Özel Endüstri Bölgesi olmasına hiç gerek yok. Erdemir o kanunla bile Erdemir olarak Demir-Çelik üzerine istediği yatırımı, istediği şekilde yapabilir. Ama birilerinin derdi Erdemir kaynaklarını, OYAK İştiraklerine aktarma düşüncesinde ise, orası biraz soru işaretleriyle dolu!
İSDEMİR’DE YAPILAN, ERDEMİR’DE DE YAPILMAK İSTENEBİLİR!
OYAK’a bağlı İSDEMİR 28 Ekim 2021 tarihinde imzalanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile 1.444,2 hektar alan içinde İskenderun Demir ve Çelik Anonim şirketi Hatay Özel Endüstri Bölgesi olarak ilan edildi.
Bunun üzerine İskenderun Çevre Koruma Derneği, İSDEMİR’de 1444,2 hektarlık alana Endüstri Bölgesi kurulmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin kısmen iptal istemini yargıya taşıdı. Dava gerekçesinde Özel Endüstri Bölgesi olarak ilan edilen alanın 800 hektarının fabrika sahası dışında, 2.700 konut (lojmanlar), okul alanları, ibadet alanı ve stadyum gibi spor alanları ile Orman alanının da dahil edildiğini ve bu alanların kapsam dışına alınması talep edildi. Bu şekilde onaylanan Özel Endüstri Bölgesi kararıyla meskun konut alanlarının yok edilerek sanayi alanına getirilmiş olmasıyla, bu bölgeye yeni sanayi tesislerinin yapımına olanak sağlanacağının altı çizildi.
Buda gösteriyor ki, OYAK yönetimi aynı uygulamayı Erdemir’de de yaparak fabrika sahası dışında kalan lojmanlar, sosyal tesisler ve spor alanlarını da Özel Endüstri bölgesi alanına dahil etmek isteyebilir.
ERDEMİR SAHASINA TERMİK SANTRAL KURULABİLİR Mİ?
Erdemir’in Özel Endüstri Bölgesi olması dar çerçeveden bakanlar için Belediye kazanımlarının kaybından başka sakınca doğurmayabilir. Halbuki hiçte öyle değil!
Erdemir yeni taahhüt sunmadan, halen sürdürdüğü Kok Fabrikası, Yüksek Fırın gibi yatırımlarla Özel Endüstri Bölgesi olabilme şartını rahatlıkla sağlayabiliyor.
Özel Endüstri Kanunu incelediğimde, Özel Endüstri Bölgesi olarak ilan edilen alan sınırları içerisinde kalan, başvuru sahibinin mülkiyetindeki araziler parseller halinde veya işletme binaları da yapılmak suretiyle satılabilmekte veya kiraya verilebilmektedir. İrtifak hakkı tesis edilen ve/veya kullanma izni verilen araziler, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının devir ve alt kiralamaya yönelik düzenlemeleri çerçevesinde ve her türlük sorumluluk kendisine ait olmak üzere başvuru sahibi tarafından yatırımcılara devredilebilmekte veya kiralanabilmektedir.
Şimdi ne var bunda diyebilirsiniz?
Erdemir Özel Endüstri Bölgesi olduğunda, Erdemir’i 15-20 milyon ton üretim kapasitesine çıkartmak gibi bir hedefleri olmadığına göre ve hazineye ait arsalar ve dolgu alanlarını baz aldığımızda ciddi bir boş alan var.
Bildiğiniz üzere OYAK gurubu Erdemir’in yarısına yakın hissesine sahip. Özellikle 2023 yılı ilk 6 ayında yaklaşık 4 milyon TL zararı ile ilgili yazdığım yazılarda, Zarar açıklanan dönemde OYAK Gurup şirketlerinden alınan hizmet ve mal karşılığı aktarılan paralardaki ciddi artışlara dikkat çekmiştim.
Erdemir Özel Endüstri Bölgesi olduğunda, kanunun verdiği hakları kullanarak OYAK Gurup şirketlerine Erdemir sahasından yer verebilir. Kandilli’deki ERMADEN’den kömür çıkartacak olan OYAK Gurubu, OYAK Enerjiye veya ERMADEN’e fabrika sahası içerisinde belli bir parseli kiralasa veya satsa, oraya Termik Santral kurmak için Bakanlıktan izin alıp, Termik Santrali kondursa kim ne diyebilir?
Diğer taraftan OYAK ÇİMENTO’ya Erdemir Özel Endüstri Bölgesi sahasından yer kiralasa veya satış yapsa Fabrika sahası içerisine Çimento fabrikası kurdursa kim ne diyebilir?
İşte bugün Özel Endüstri Bölgesine kayıtsız kalan Kdz.Ereğli’deki birçok kesim, şehrin havasını bozacacak bu tür yatırımlar sonrasında artan hava kirliliği karşısında bağırıp durur, ama oldu bittiyle bu işleri yapabilecek olan OYAK gücü karşısında ogün bağırıp çağırlamaları nafile!
Birde şöyle düşünün, OYAK Gurubu Özelleştirmeden aldığı hisseleri başka bir firmaya satsa dahi, Özel Endüstri Bölgesi’nin kendisine tanıdığı haklar çerçevesinde OYAK’ın diğer iştiraklerine Fabrika sahası içerisinde kalıcı tesisler kazandırmış olmaz mı? Özelleştirmeden aldığı fabrikaları satsa dahi, OYAK’ın iştiraklerinin Özel Endüstri Bölgesi sahasına yine OYAK’ın yönettiği Erdemir’den küçük meblağlarla arsa satın alarak kurduğu tesisleri kim, hangi kanun ve hukukla o sahadan çıkartabilir?
ÖZEL ENDÜSTRİ BÖLGESİ OLURSA ERDEMİR NE KAZANIR? EREĞLİ BELEDİYESİ VE EREĞLİ NE KAYBEDER?
1- “Bakanlık tarafından özel mülkiyete konu alanlar kamulaştırılabilir. Projesine göre kamulaştırmaya ilişkin masraflar da Bakanlık tarafından karşılanabilir. “
Bu maddeden dolayı;
Erdemir Özel Endüstri Bölgesi alanını aynen İsdemir’de olduğu gibi Bağlık Lojmanları, Bekar Lojmanı ve eski Eğitim Müdürlüğü gibi alanları da dahil ederek, gerekçeleriyle talep ettiği taktirde, o alanlar içerisinde kalan özel mülkiyet alanlarının yani kamulaştırılmasını Bakanlıktan isteyebilir ve bu kamulaştırma masraflarının hepsini Bakanlığa karşılatır. Tapusu Erdemir adına kayıtlı diğer arsalar şirket adına tescil edilmiş ama 400’ün üzerinde kişinin parsellerde zilyet Hakkı var. Bu zilyet hakları olan kişilerin ödemelerinden kurtularak bunların ödemesini bu kapsamda Bakanlığa yaptırabilir.
2- “Halihazır harita, jeolojik-jeoteknik etüt raporu, imar ve parselasyon planları, altyapı ve üstyapı projeleri Bakanlık tarafından onaylanır. Bu işlemler için herhangi bir bedel alınmaz.”
Bu maddeden dolayı;
Bu işlemlerin ve onayların büyük bir çoğunluğu Kdz.Ereğli Belediyesi tarafından yapılmakta iken, bu işlemler karşılığında Kdz.Ereğli Belediyesi kasasına giren gelirlerden mahrum kalır.
3- “Yapı ruhsatı, yapı kullanma izni ve işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı Bakanlık tarafından verilir. Söz konusu izin ve ruhsatlar için herhangi bir harç alınmaz.”
Bu maddeden dolayı;
Erdemir içerisinde bulunan birçok tesis ve işletmenin yapı ruhsatları, yapı kullanma izinleri gibi birçok belgeleri eksik. Kdz.Ereğli Belediyesi bu eksikleri tespit yaparak, eksiklerin giderilmesi ve gördüğü uygunsuzluklar nedeniyle Erdemir’e ciddi miktarda cezai işlem uyguladı. Erdemir Özel Endüstri Bölgesi olmasıyla birlikte bunlardan kurtulur ve Kdz. Ereğli Belediyesi bu gelirlerden mahrum kalır.
4- “Yatırım için gerekli “ÇED Gerekli Değildir” veya “ÇED Olumlu” kararı en geç 2 ay içerisinde verilir.”
Bu maddeden dolayı;
Erdemir Özel Endüstri Bölgesi olduğu takdirde, kendi sahası içerisinde kiralama yaparak veya kendi bünyesinde yeni tesisler kurulmasını sağlayabilir. (OYAK ÇİMENTO’ ya Endüstri Bölgesi sahası içinde Çimento Fabrikası, OYAK ENERJİ’ye veya ERMADEN’e Termik Santral kurulması için yer kiralaması gibi . ) Butür olayla hızlı şekilde tamamlanırken, şehrin hava kirliliği başta olmak üzere birçok etkenler oldu bittiye getirilebilir.
5- “Bakanlığımız tarafından verilen onay ve izinler ile ÇED izni dışındaki yatırımın tamamlanıp tesisin üretime geçebilmesi için alınması gereken diğer izin, onay ve ruhsatlar ilgili kurumlarca 15 gün içinde verilir.”
Bu maddeden dolayı;
Özel Endüstri Bölgesi sahası içerisinde yapılacak tüm tesislerin izin, onay ve ruhsatlarında Belediye devre dışı kalacağı ve söz sahibi olmayacağı için Erdemir’in şehirle bağlantısı tamamen kesilir, şehre yüzünü dönmesi talebi tamamen karşılıksız kalacaktır.
6- “Hazine arazileri üzerinde 49 yıllığına irtifak hakkı veya kullanma izni verilir. (Endüstri Bölgesi dışında bu süre en fazla 30 yıl olarak uygulanmaktadır.) İrtifak hakkı veya kullanma izni bedeli, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değeri toplamının binde beşi (stratejik yatırım olması durumunda binde biri) oranında belirlenir. (Endüstri Bölgesi dışında rayiç bedelin minimum yüzde ikisi olarak uygulanmaktadır. Endüstri bölgesi dışındaki hazine arazilerine göre minimum 8 kat daha indirimli irtifak hakkı tesis edilebilmektedir.)”
Bu maddeden dolayı;
Bildiğiniz üzere Belediyeler, sınırları dahilinde olan işgalci Hazine arazilerini satma yetkisine kanunen sahip. Erdemir’in kullandığı 1 milyon 130 bin m2 olan bu arsaların bugünkü değeri bir komisyon tarafından belirleniyor ve tahmini yaklaşık 6 milyar TL. değerinde. Satıştan elde edilen paranın % 40’ını Ereğli Belediyesi alacakken, % 60’ını Hazine alacak. Yani Kdz.Ereğli Belediyesi kanundan doğan hakkı nedeniyle bu satışı gerçekleştirirse, Belediye kasasına yaklaşık 2,5 milyar TL para girecek. Hazinede bu satıştan yaklaşık 3,5 milyar TL para alacak. Ancak Özel Endüstri Bölgesi olmasıyla birlikte, Kdz.Ereğli Belediyesi bu satışı kesinlikle gerçekleştiremeyecek ve kasasına girecek olan 2,5 milyar TL gibi bir rakamdan mahrum kalacak. OYAK Erdemir bu bedeli ödemeyecek.
7- “Yatırım Teşvik Belgesi alan yatırımlar, vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir.”
Bu maddeden dolayı;
OYAK’ın diğer şirketlerine Özel Endüstri Bölgesinden kiralama yaparak, bu sahaya Oyak’ın yan şirketlerine yaptıracağı yatırımlar için hertürlü Özel Endüstri Bölgesi desteklerinden faydalanmalarını sağlayabilir. Diğer taraftan, Özelleştirmeden hisselerini aldığı Erdemir’i veya İSDEMİR’i (Ataer Holding) başka şirketlere satsa dahi, Erdemir sahası içerisinde OYAK’ın yan şirketlerini Özel Endüstri Bölgesi kiralama hakları çerçevesinde kalmasını, faaliyetlerini sürdürebilmesini ve OYAK’ın diğer yan şirketlerini bu sahaların içerisinde kalıcı hale getirebilir.
8- “Bölge içerisinde yer alan bütün binalar emlak vergisinden muaftır.”
Bu maddeden dolayı;
Kdz.Ereğli Belediyesi Özel Endüstri Bölgesi ilan edildiği taktirde, o alan içinde kalan tüm binaların emlak vergisini alamaz hale gelecektir. Totale bakıldığında Erdemir’in Özel Endüstri Bölgesi olmasıyla Kdz.Ereğli Belediyesinin yıllık kaybı ortalama 30 milyon TL civarı olacağı muhakkak!
9- “Arsaların tahsisine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler ve taahhütnameler damga vergisinden muaftır. Bölgede yer alan gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri, söz konusu bölgelerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescil işlemleri ve cins değişikliği işlemleri harçtan muaftır. 13 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu 4Ç Maddesi gereği Özel Endüstri Bölgelerine ilişkin olarak Cumhurbaşkanınca ek teşvikler belirlenebilir. (Yalnızca Özel Endüstri Bölgesine sağlanan bir avantajdır. Diğer sanayi bölgelerindeki yatırımcılar mevcut Yatırım Teşvik Kararı çerçevesinde teşviklerden yararlanabilir.)
Bu maddelerden dolayı;
OYAK Gurubunun kazancını sanırım sizlerde öngörebilirsiniz.
ERDEMİR ÖZEL ENDÜSTRİ BÖLGESİ OLMASINI ELBETTE DESTEKLERİM!
Şimdi bu kadar negatifliği ortaya koyduğumda birileri beni öyle olmadığımı bile bile yatırım ve sanayi düşmanı ilan edebilir. Erdemir Özel Endüstri Bölgesi olmak istiyorsa, bence Kdz.Ereğli’yi de düşünerek fedakarlık yapmalıdır. Madem ki, OYAK Gurubu için Özel Endüstri Bölgesi olmak hayat memat meselesi, onlarda taşın altına elini koysunlar.
Nasıl mı?
1- Bağlık Lojmanlarının sinema, kapalı spor salonu, okul alanları, düğün salonları vs. dahil tamamını, Göztepedeki futbol sahasından Metal Koopun olduğu alana kadar Cumartesi Pazarı tarafında kalan yerlerin tamamını Kdz.Ereğli Belediyesine bedelsiz devretmelidir.
2- Erdemir’in yıllık cirosunun yüzde 1’i Kdz. Ereğli’ye verilmelidir. ( % 0,75’i Kdz.Ereğli Belediyesine, % 0,25 Kdz.Ereğli Köylere Hizmet Getirme Birliğine)
3- Erdemir’e personel istihdamında Kdz.Ereğli’de son 10 yıldır ikamet eden işsizlerden, işçi için % 65, Beyaz yakalılar için % 45 net kontenjan verilmelidir.
Öyle yerel siyasetçilere ve milletvekilerine personel kontenjanı vererek, Erdemir’in tozunu pisliğini çekmeyen Zonguldak Belediyesine işmakinası ve Erdemire göre küçük bağışlar vererek, birilerine küçük sus payları vererek, işlerini gördürünceye kadar vaad verip, sonra verdikleri vaadlerin üzerine yatarak bu işler olmaz!
Özelleştiğinden buyana yüzünü şehre dönmeyen, Kurumsal Sosyal Sorumluluklarında sınıfta kalan, Kdz.Ereğli’de fabrika olduğu ve bu fabrikanın sefasını OYAK Gurubu sürerken, şehrin cefasını çektiği gerçeğini unutarak bu işler olmaz.
Ben dilimin döndüğünce önümüze gelen tehlikenin ve şimdiden öngörebildiğim şehrin karşılaşabileceği büyük kayıpların haberini şimdiden vereyim de vicdani sorumluluğumu üzerimden atayım.
Kimsenin ve hiçbir gurubun T.C. Maliye Hazinesinin ve Ereğli halkının maddi çıkarlarını, kendi nüfusu üzerine feda etmeye ve bu konuyu kişisel ve siyasal menfaatleri üzerinden pazarlık yapmaya hakkı olmadığı düşüncesindeyim.
Eğer yaşadığınız coğrafyaya sadakatsiz tavrınız ve kapalı kapılar arkasında pazarlıklarınız devam ederse, bu yapılanları da anlatmaktan çekinmeyeceğimi sanırım hepiniz bilirsiniz.
Özelleştirmeden bu yana Kdz.Ereğli’nin kaybı ortada! Şehre yüzünü dönmeyenlerle, küçük menfaatler için şehrin kaderiyle oynayanlar da ortada!
Yerel seçimler yaklaşırken Erdemir Özel Endüstri Bölgesi konusunda bir kelam söz etmeyen Belediye Başkan Aday Adayları da, STK Başkanları da, Kendini Şehrin ileri geleni diye lanse edenleri de, Milletvekilleri ve İlçe Başkanları da ortada!
Şehri sevenlerin ve şehir için mücadele edenlerin tavırları da ortada!
Hep bana Rabbena, Hep bana Rabbena
Yeter artık, Bu ne ya !!!
Vesselam,
Selam ve dua ile….
