14 Ekim 2022 tarihinde Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessesesi’nde meydana gelen faciayı araştırmak üzere kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Raporu TBMM Genel Kurulu’nda görüşüldü. Görüşmelerde CHP Grubu adına, Komisyon Üyesi CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş da bir konuşma yaptı.
Konuşmasında komisyon raporunda çok önemli tespitler, değerlendirmeler, görüş ve öneriler olduğunu ancak raporun buna rağmen eksik ve yetersiz olduğunu belirten Ünal Demirtaş; “Komisyon Raporu, her şeyden önce kaza mahalline inilemeden hazırlandığı için yani bu işten anlayan bilirkişilerce, uzman kişilerce yerinde inceleme ve keşif yapılamadığı için özellikle eksik ve yetersiz olarak hazırlanmıştır” dedi.
"KAZANIN OLUŞ SENARYOSU TTK YÖNETİCİLERİNİ KURTARMAYA YÖNELİK"
Komisyon Raporu’nda kazanın oluş senaryosuyla ilgili de eleştirilerde bulunan CHP’li Vekil; “Kazanın oluş senaryosu ile ilgili bölüm yanlış bir zemin üzerine oturtulmuş ve özellikle, Komisyonun Türkiye Taşkömürü Kurumu yöneticilerini kurtarmaya yönelik bir senaryo hazırlaması nedeniyle ve barutçunun üzerine yıkılmak istenmesi nedeniyle son derece yanlış olmuştur. Bu raporun, hazırlanmış olan bu raporun kazanın oluş şekliyle ilgili senaryosunu sensör verileri, otopsi raporları gibi teknik veriler doğrulamamaktadır. Bu sebeple, biz kazanın gerçekleşme senaryosuyla ilgili 64 maddeden oluşan görüş ve önerilerimizin tamamını muhalefet şerhinde kapsamlı ve detaylı bir şekilde belirttik” dedi
"TTK’YA İŞÇİ ALIMI SEÇİM SONRASINA KALDI"
TTK’ya işçi alımının seçim sonrasında kaldığını, bin işçi alınacağına dair açıklamanın oy avcılığı amacıyla yapıldığını vurgulayan Ünal Demirtaş; “Türkiye Taşkömürü Kurumu madencilik alanında okul hâline gelmiş ve köklü geçmişe sahip önemli bir kurumdur ve ülkemizdeki tek taş kömürü havzasında, 5 müessesede taşkömürü üretimi yapan Zonguldak’ın alnının akı olan bir kurumdur. 2001 yılında 18 bin işçiyle üretim yaparken aradan geçen yirmi iki yılda Kurumdan emekli olan işçilerin yerine yeni işçi alınmaması nedeniyle işçi sayısı da üretim miktarı da düşmüştür. Norm kadro sayısı 14 bin olan TTK’de şu anda 7.385 işçi çalışmaktadır, ısrarla ve bilerek Kuruma işçi alınmamaktadır. İşte, bu ısrar ve -“kötü niyet” diye ifade etmek istiyorum- işçi alınmamasıyla ilgili kötü niyet, bu işçi açıkları, maalesef bugünkü kazanın en temel sebeplerinden biri olmuştur. Bunu daha önce defalarca komisyonlarda söylemişiz, 2017’de Enerji Bakanlığının bütçe görüşmelerinde “Bu üretim işçisi açığını tamamlamazsanız Zonguldak’ta her an büyük bir maden kazası yaşanabilir.” demişiz . Bugün, seçimden önce bin işçinin alınacağı açıklandı Sayın Cumhurbaşkanı tarafından; tabii ki bu, oy avcılığı amacıyla yapılan bir açıklama ve seçimden önce de bunun gerçekleşme imkânı yok, seçim sürecine girdik, seçimden sonrasına bırakıldı. Bu son derece yanlış olmuştur, bugün Türkiye Taşkömürü Kurumunun en az 5 bin üretim işçisi açığı vardır ve bunun derhâl, ivedilikle yerine getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
"KAZANIN SEBEPLERİNDEN BİRİ DE LİYAKATSİZ VE BECERİKSİZ YÖNETİCİLERDİR"
TTK yöneticilerinin yargı eliyle kaçırıldığına dikkat çeken CHP’li Vekil; “Burada tabii ki liyakatsiz ve beceriksiz yöneticiler de bu kazanın oluşmasında en çok etkisi olan sebeplerden biridir. Bakın, bu kazanın olduğu sırada Genel Müdür olan bir kişi var, Kazım Eroğlu. Bu kişi, bilirkişi ön raporunda 3 maddeden kusurlu bulunmasına rağmen, yine, yardımcısı da 2 maddeden kusurlu bulunmuş olmasına rağmen bu kişiler yargı eliyle kaçırılmış durumdadır. Yani bunlar şu anda aslında tutuklu olması gereken ve tutuklu yargılanması gereken kişiler olmalarına rağmen, soruşturma izni verilmemesi nedeniyle bugün dışarıdadırlar ve “görevi kötüye kullanma” gibi basit bir suçtan dokunulmazlıklarının kaldırılması, soruşturma izni verilmesi istenmiştir. Bunu kabul etmemiz mümkün değil. Bakın, Türkiye Taşkömürü Kurumunda Genel Müdür olan kişi, Kozlu müessesesinde daha önce 8 işçinin ölümünden dolayı kusurlu tutulmuş ve bundan dolayı da ceza almış olan bir kişi yani iş kazaları yönünden sicili bozuk olan bir kişidir ve siz bunu bilerek ve kasten Genel Müdür yapmışsınız. Tabii ki bu kazalar olmaya devam eder, bu anlayış son derece yanlıştır. Kurum liyakatsiz kişilerin eline bırakılmış ve âdeta bir çürümeye terk edilmiştir”
"ASPİRATÖR MODERNİZASYONU 8 YILDIR YAPILMAMIŞ"
Havalandırma ile ilgili ihale süreçlerini de belirten CHP’li Demirtaş; “Bilirkişi Ön Raporu’nda; facianın en temel sebeplerinden birinin havalandırmadaki eksiklikler olduğu ifade edilmiştir. Soma maden faciasından sonra yapılan yönetmelik değişikliği gereği, Amasra’da modernizasyonu zorunlu olan aspiratör, tam 8 yıldır değiştirilmemiştir. İlk ihale 12.07.2018’de yapılmış, sonra ihale 2 kere iptal edilmiş, son ihale ise 18.10.2021’de yapılmıştır. İhalenin üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen aspiratörleri kuramayan firma her nasıl olduysa faciadan 7 gün sonra, her şey tamam bana kurulum için tarih verin diyebilmiştir”
"İŞ KAZALARI TÜRKİYE’NİN KANAYAN YARASI"
İş kazalarının tamamının, teknolojinin bugün geldiği nokta da göz önünde tutulduğunda öngörülebilir ve önlenebilir kazalar olduğuna dikkat çeken Ünal Demirtaş; “Bugün iş kazaları maalesef ülkemizin kanayan yarası hâline gelmiştir çünkü bugün iş kazaları Ak Parti dönenimde önlenemediği gibi artarak devam etmektedir. Yer altı kömür madenciliği, dünyanın en zor, en ağır ve en riskli işidir; bu sebeplerle, iş güvenliği açısından azami derecede özen gösterilmesi gereken her türlü iş güvenliği tedbirinin maksimum düzeyde, üst düzeyde alınması gereken bir iştir. Aksi takdirde en küçük bir dikkatsizlik, en küçük bir ihmalin faturası çok ağır olmakta, onlarca, yüzlerce işçimiz yaşamını yitirebilmektedir. İşte, ülkemizde de 2009 yılından bu yana uygulanan yanlış maden politikaları yüzünden 7 büyük maden faciası yaşanmıştır. Bursa Mustafakemalpaşa’da, Balıkesir Dursunbey’de, Zonguldak Karadon ve Kozlu’da, daha sonra Ermenek’te, Soma’da, Şırnak’ta 7 büyük maden kazası yaşanmıştır. Bu facialar zincirinin son halkası da yani 8’inci büyük maden faciası da maalesef Amasra’da yaşanmıştır ve bu kazada da 43 işçimizi yitirdik. 43 madencimizi bir kez daha saygı ve rahmetle anıyorum” dedi
"KOMİSYON RAPORUNDAKİ GÖRÜŞ VE ÖNERİLER DİKKATE ALINMALI"
Konuşmasında, bir daha böyle büyük facialar yaşanmaması için tüm madenlerde gereken tedbirlerin alınması gerektiğine vurgu yapan CHP’li Demirtaş; “Komisyonun çalışma süresi boyunca Amasra kazasının sebeplerinin ve alınacak önlemlerin belirlenmesi için Komisyonumuzun üyesi olan her partiden değerli milletvekili arkadaşlarımızın, Maden Mühendisleri Odası genel merkezi yönetiminin ve Zonguldak şubesinin yöneticilerinin, sendikaların, akademisyenlerin, Çalışma Bakanlığı müfettişlerinin, Enerji Bakanlığı ve Türkiye Taşkömürü Kurumu bürokratlarının, Komisyonumuzun uzmanlarının ve biz milletvekillerinin danışmanlarının çok önemli katkıları oldu ve bu sebeple, bu raporun hazırlanmasında emeği geçen bütün bu saydığım kişilere Cumhuriyet Halk Partisi Grubu olarak teşekkürlerimi sunuyorum. Ve umuyor ve diliyorum ki Komisyon Raporu’muzun raporunda belirtilen, içeriğinde belirtilen görüş ve öneriler dikkate alınır, ülkemizdeki tüm madenlerde gereken tüm tedbirler alınır ve bir kez daha bu türlü büyük facialar yaşamayız ve bir kez daha madenci ailelerin evlerine ateş düşmez” ifadelerine yer verdi.
