Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına kanun teklifi verdi.
İşte Demirtaş'ın gerekçesiyle birlikte verdiği konun kanun teklifi:
GENEL GEREKÇE
Engelli kişilerin yaşadığı eşitsizlikleri ortadan kaldırmak amacıyla ön yargılarla mücadele etmek, eğitim olanakları ile onları hayata hazırlamak, istihdam yoluyla bağımsızlaşmalarını sağlamak, çeşitli hizmetler sunarak yaşam koşullarını iyileştirmek ve güvenli bir geleceğe sahip olmalarını sağlamak günümüzde devletlerin en temel yükümlülükleri arasındadır.
Engellilerin kişisel hareketliliğini sağlayıcı araç gereç ve teknolojilere erişimi ise engellilerin bağımsız ve kaliteli bir şekilde yaşayarak içinde bulundukları topluma değer katmalarına fırsat veren olmazsa olmaz bir gerekliliktir. Nitekim onaylayarak tarafı olduğumuz Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme ile de engellilerin tüm insan hak ve özgürlüklerinden diğer bireylerle birlikte yararlanmaları için kişisel hareketliliği sağlayıcı araç gereç ve teknolojilere erişimini sağlayarak desteklemek devletlerin temel yükümlülükleri arasında sıralanmıştır. Buradan hareketle erişilebilir toplu taşıma hizmetlerini yaygınlaştırma çabalarına ek olarak engellilerin kişisel hareketliliği sağlayıcı erişilebilir araçlara erişiminin desteklenmesi büyük önem taşımaktadır.
Ayrıca Anayasamızın 10'uncu maddesinde "Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz." ve 61'inci maddesinde de "Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır." hükümleri mevcuttur.
Devletlerin ve hükümetlerin en önemli görevlerinden birisi de toplumun dezavantajlı kesimlerini (Çocuklar, Yaşlılar, Engelliler vd.) diğer kesimler karşısında pozitif ayrımcılığa tabi tutarak, Sosyal Devlet ve Sosyal Adalet ilkeleri çerçevesinde korumaktır.
Anayasanın devletin temel amaç ve görevleri başlıklı 5.maddesinde; "Devletin temel amaç ve grevleri "kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya çalışmaktır" hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda 1600 cm3 veya altında motor silindir hacmine sahip binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, jeep, steyşın vagon, vb. taşıtların; eşya taşımaya mahsusu, 2800 cm3 veya altında motor silindir hacmine sahip van, panelvan, kamyonet, pick-up, vb. taşıtların; motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletlerin engellilik derecesi %90 veya daha fazla olan malul veya engelliler tarafından ilk iktisabı ÖTV den istisna tutulmaktadır. Bu istisnadan yararlanmak için, aracın ilk iktisabını yapacak olan kişinin engellilik derecesinin %90 veya daha fazla olduğuna dair yetkili sağlık kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporu aslı veya noter onaylı örneğini, araçların ilk iktisabının yapılacağı motorlu araç ticareti yapanlar tarafından vergi dairesine verilecek 2A numaralı ÖTV beyannamesine eklenmesi yeterlidir.
Engellilik derecesi %90'ın altında olanların söz konusu istisnadan yararlanabilmesi için ise aracın engelliye uygun olarak tadil edilmiş olması ve engellinin H sınıfı sürücü belgesi bulunması gibi koşullar aranmaktadır.
Anayasanın 10 uncu maddesinde yer alan "Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz." ve 61 inci maddesinde yer alan "Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır." hükümlerine uygun olarak vergi mevzuatımızda çeşitli muafiyet ve istisna hükümleri düzenlenmiştir. Bu hükümlerin düzenlenmesi sırasında istisna veya muafiyet hükümlerinin istismar edilerek vergi kaybı ortaya çıkmamasına özen gösterildiği anlaşılmaktadır. Çalışma gücünün en az 90'ını kaybetmiş, yani engellilik oranı %90 olan malul ve engelli vatandaşlara Özel Tüketim Vergisi(ÖTV) istisnası uygulanmaktadır.
Ancak bu özenin;
- Fiziksel ya da zihinsel engeli nedeniyle Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 75'inci maddesine göre "H" sınıfı (1/1/2016 tarihinden itibaren Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğe göre istenen sağlık raporunda engelli kişinin kullanacağı araçta bulunması gereken özel tertibat listesinde yer almadığı için) sürücü belgesi verilmeyen ve ulaşımı birlikte ikamet ettiği kişilerce sağlanmak zorunda kalan kişiler açısından % 90 ve üzerinde engellilik derecesi bulunmadığı,
Gerekçesiyle zihinsel engellilerle için Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti ile Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) istisnasını uygulanamaz hale getirdiği görülmektedir.
Oysa bu durum yukarıda belirtildiği üzere Anayasamızın 10 ve 61 inci madde hükümlerinin göz ardı edilmesi anlamına geldiği gibi zihinsel engelliler açısından bir haksızlık niteliğindedir. Çünkü zihinsel engelli kişilerin topluma kazandırılmaları ve kendi hayatlarını devam ettirecek eğitim almaları ya da sağlık sorunlarının çözülmesinde veya sosyal faaliyetlere katılmalarında ulaşımları büyük önem arz etmektedir.
Zihinsel engellilerin taşınmasının birlikte ikamet ettiği ya da bakmakla yükümlü olunan kişilerce engellinin taşınmasına uygun araçla sağlanması halinde bunların ÖTV muafiyetinden yararlanamamaları uluslararası uygulamalara da uymamaktadır.
